Opera włoska

Czy można sobie wyobrazić piękniej przedstawiony dramat niż za pomocą muzyki i śpiewu? Zapewne niewielu temu zaprzeczy, chociaż nie każdy jest zwolennikiem opery. Ten fascynujący gatunek muzyczny ma to do siebie, że albo porywa bezpowrotnie i na zawsze, albo nudzi i prowadzi niemalże do zniechęcenia. Specyfiką opery jest to, że przedstawia wyłącznie historie dramatyczne, oraz fakt, że narodziła się we Włoszech.

Narodziny gatunku

Pierwsze kroki kompozycje operowe stawiały w okresie baroku. Ten nurt w sztuce charakteryzował się przepychem i dużą liczbą dekoracyjnych detali, dlatego też muzyka stała się bogatsza. W miejsce pojedynczych utworów, często o charakterze religijnym pojawiły się bogate kompozycje opowiadające, czyli muzyka, która swoim charakterem pokazywała zmienność nastrojów i niezwykłą różnorodność fraz muzycznych. Twórcy pierwszych oper skupiali się w stowarzyszeniu nazywanym Cameratą florencką. Do tej grupy zaliczali się nie tylko muzycy, ale też dobrze sytuowani, wykształceni poeci. Marzeniem jednych i drugich było wskrzeszenie greckiego teatru muzycznego. Próby tworzenia dzieł na wzór starożytny zaowocowały powstaniem gatunku, jakim jest współczesna opera. Stała się ona połączeniem klasycznej teatralnej treści, wyrażanej śpiewem i muzyką.

Pierwsze arcydzieła operowe

Za pierwszą operową kompozycje uznaje się dzieło Jacopo Periego „Euridice”. Muzyka powstała przy udziale kompozytora Giulio Caccini, który napisał inna, własną wersję kompozycji. Libretto stworzył do niej Ottavio Rinuccini na podstawie utworu Owidiusza, o Orfeuszu i Eurydyce. Operę po raz pierwszy wystawiono we Florencji 6 października 1600, a główną rolę śpiewał sam kompozytor. Specyfiką była zmiana zakończenia historii w operze, ponieważ utwór został wystawiony z okazji ślubu króla, a w oryginalnym utworze Owidiusza Eurydyka umiera. Takie zakończenie nie przystawało do okazji, dlatego libretto zostało zmienione. Królewska i publiczna akceptacja utworu otworzyła drogę dla tego gatunku. Sam Peri stworzył jeszcze „Dafne”. Siedem lat po premierze powstał „Orfeusz”, skomponowany przez legendę opery – Claudio Monteverdiego. Opera stała się przełomowa, bowiem wprowadzała wiele nowości w kontekście muzycznym i aranżacyjnym.

Rozkwit gatunku

W XVII wieku opera włoska rozkwitała. Pojawiała się przy każdej większej okazji, a organizowane przedstawienia miały coraz większy rozmach. Zwracano barokowym obyczajem uwagę na każdy szczegół, począwszy od samej muzyki, przez scenografię po kostiumy. Duże miasta, Jak Florencja czy Rzym stały się operowymi ośrodkami, a chodzenie na przedstawienia było modne i w dobrym tonie. Pojawili się tacy twórcy, jak Steffano Landi, twórca „Śmierci Orfeusza” i opery religijnej „Świętego Aleksego”. Powstaje pierwszy teatr operowy San Cassiano. Szczególnie płodny okazał się romantyzm, kiedy to zaistnieli wielcy kompozytorzy, jak Rossini, Dionizetti czy Verdi.

Formy i gatunki

Przemiany następowały tez w obrębie samego gatunku. Poza recytatywami, czyli dialogami prowadzonymi w rytm muzyki pojawiły się przepiękne, melodyjne Arie, które są do dziś cechą rozpoznawczą oper i mogą być wykonywane samodzielnie. Od XVIII wieku obowiązywała aria da capo, czyli aria 3-częściowa. Mężczyźni śpiewali sopranem, dzięki kastracji w dzieciństwie. Jednym z najbardziej znanych śpiewaków był wówczas Farinelli. W XIX wieku powstała tzw. opera seria, czyli opera poważna, w której główną rolę odgrywały męskie tenory. Konkurencyjnie rozwijała się opera buffa, czyli komiczna. Do jej największych kompozytorów należeli Pergolesi. Paisiello i Cimarosa. Z czasem oba gatunki wymieszały się, a opery XIX-wieczne zawierają już pierwiastki komiczne i tragiczne. Zniknęli też kastraci a pojawiły się śpiewaczki-kobiety. Opera włoska stała się wzorem dla całego świata. Do dziś wykonuje się w tym języku większość prapremier na całym świecie. Największe nazwiska kompozytorów pochodzą właśnie z tego kraju.

Najwięksi mistrzowie

Jako najbardziej znaczących można wymienić Claudio i Alessandro Scarlatti, najbardziej wpływowych w tej dziedzinie twórczości. Gioacehino Rossini, to wszechstronny geniusz i autor takich dzieł, jak „Cyrulik sewilski”, „Włoszka w Algierze” czy „Wilhelm Tell”. Komponowania zaprzestał po tej ostatniej operze w wieku 37 lat u szczytu sławy. Kolejnym twórcą był Gaetano Donizetti, autor 70 oper, w tym „Łucji z Lammermoor” opartej na powieści Waltera Scotta, następnie młodo umierający autor „Normy” - Vincenzo Bellini. Kompozytorem wszechczasów był z pewnością Giuseppe Verdi, niezwykle płodny autor „Oberta”, „Falstaffa”, „Rigoletto”, „Trubadura”, „Traviaty”, „Aidy” czy „Otella”. Naśladowcami mistrza byli Pietro Mascagni z utworem „Rycerskość wieśniacza” oraz Ruggerio Leoncavallo i jego słynne „Pajace”. Jednym z wielkich mistrzów był też Giacomo Puccini, znany przede wszystkim z niezwykłej melodyjności „wpadającej w ucho”. Najbardziej znane utwory tego kompozytora, to „Manon Lescaut”, „Cyganeria”, „Tosca”, „Turandot”, „Madame Butterfly”. Puccini był ostatnim z wielkich. Po jego śmierci tworzyli już nieliczni, jak Ferruccio Busoni, Gian Carlo Menotti i Luigi Dallapiccola, ale nie powstały wielkie dzieła. Pojawili się natomiast słynni śpiewacy, do których można zaliczyć Carusa i Gigliego czy Luciano Pavarottiego.

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies